"Burka w Nepalu nazywa się sari" - Edyta Stępczak. Wstrząsający reportaż o okrutnym losie kobiet.

„Najczęstszą przyczyną śmierci mężczyzn w Nepalu jest wypadek drogowy. Natomiast wśród kobiet w wieku produkcyjnym – samobójstwo.”

Kraj potężnych ośmiotysięczników, pięknych świątyń hinduizmu i kolorowych sari. Naturalna gospodarka, dzika przyroda, żarliwa modlitwa składana poszczególnym bóstwom. Słabo rozwinięte i raczej biedne państwo ma czym przyciągnąć złaknionych wrażeń turystów, którzy w orientalnej kulturze i tradycji doszukują się ponad przeciętnych wrażeń. I na pewno je znajdą. Pod powierzchnią wielu pozorów i atrakcji nie każdy jest jednak w stanie wychwycić fakty i krzywdy, wcale nie te dotyczące ubóstwa, ale stricte traktowania kobiet. Dlaczego Edyta Stępczak porównuje wielobarwne sari do ciemnej i przytłaczającej burki? Dziś chciałabym zapoznać Was z jej reportażem, z publikacją, która pokazuje kawałek dobrze zakamuflowanego cierpienia nepalskiej płci pięknej.

„GORSZA RASA”

To właśnie w Nepalu narodziny syna przynoszą szczęście, dziewczynki zaś przekleństwo, finansowe  straty i niezadowolenie. To dlatego tak często dokonuje się aborcji, pozbawiając szansy na narodziny te, które w społeczeństwie uważane są za niższą rasę. W różnorodnych tekstach stawiane na równi z niepełnosprawnymi, w praktyce uzależnione od decyzji ojca, męża czy najstarszego syna. Padające ofiarą morderstw ze strony najbliższych, za nieposłuszeństwo i sprzeciwianie się. Gwałcone, przeznaczane na handel, pozbawione szansy edukacji i godzące się na swój los. Okryte kolorowym sari, które wcale nie jest oznaką dobrobytu czy szczęścia. Po przeczytaniu reportażu Edyty Stępczak dla mnie staje się symbolem zniewolenia.

PIĘĆ LAT DOŚWIADCZEŃ

Mając okazję przebywać pośród Nepalczyków ponad pięć lat, autorka książki była w stanie w azjatyckiej społeczności tego regionu dostrzec to, co dla wielu pozostaje niezauważalne, przyćmione blichtrem kolorowych atrakcji. Skupiła się na mentalności ludzi, a w połączeniu z odpowiednią literaturą doszła do przerażających wniosków. Podczas gdy jedne z kobiet Nepalu są świadome swojego nieszczęścia i w ukryciu postanawiają o nim opowiedzieć, znaczna mniejszość wszczyna nawet walkę w imię równouprawnienia, wciąż tak liczna grupa biernie podąża za zasadami wyznaczanymi przez niewyedukowane środowisko. Autorka książki opisuje rozmaite, niemieszczące się w głowie tradycje, jak chociażby izolowanie kobiet podczas menstruacji. Traktowane jako nieczyste, wręcz trędowate pozbawione są możliwości zadbania o własną higienę, W niektórych odłamach religijnych Nepalu nie wolno im nawet podjąć rozmowy z bliskimi. To kobiety obwinia się za nieurodzenie syna, a po ich śmierci nie obowiązuje żadna żałoba.

SMUTNE ŚWIADECTWA

Autorka odnosi się do rozmaitych źródeł, przytaczając sytuacje opisywane w prasie czy książkach. Kontrastuje własne obserwacje z ustanowionym prawem, wspomina o zmianach, ale i o przyzwyczajeniach, które silne zakorzenione w ludzkiej mentalności i kulturze, nie tak łatwo dają się wyplenić. Oczywiście pojawiają się świadectwa ofiar. To właśnie one stają się namacalnym dowodem opisywanego w książce zjawiska dyskryminacji kobiet. Różne sfery życia, różne sytuacje i zawsze ten sam wniosek. Niesprawiedliwość jaka dotyka nepalskie kobiety jest przerażająca. To, co mężczyźnie uchodzi płazem, w przypadku kobiety wiąże się z najsurowszą karą. A podziwiający uroki okolicznych atrakcji turyści nie mają o tym bladego pojęcia. I właśnie po to jest ta książka, żeby otworzyć ludziom oczy.

SOLIDNY REPORTAŻ

Każdy reportaż, w którym przedstawiane są doznawane przez ludzi krzywdy, budzi emocje. Nie inaczej jest w tym przypadku. Autorka przygotowała solidną bazę i detalicznie przedstawiła problem, posiłkując się wieloma źródłami, ale i własnymi spostrzeżeniami. Prawo vs. praktyka, wiedza vs. brak edukacji, w końcu mężczyźni vs. kobiety. Przekonajcie się sami, że pod powierzchnią wielobarwnego sari potrafi się skrywać wiele okrutnych historii.

wydawnictwo: Znak litera nova

kategoria: reportaż

ilość stron: 395

data wydania: 19 września 2018

Za książkę bardzo serdecznie dziękuję wydawnictwu Znak litera nova.