"Wyspa łza" - Joanna Bator

 

 

Każda przebyta podróż wzbogaca osobowość, rozwija i poszerza horyzonty naszego świata. Poznajemy nowe miejsca, kultury, ludzi, ale przede wszystkim mamy okazję poznać samych siebie, bo ciekawi odmienności, poszukując wrażeń, nieraz docieramy do głębokich pokładów własnego umysłu uświadamiając sobie to, kim tak naprawdę jesteśmy. Wyruszamy w świat by móc odkrywać, szukać rozrywki czy nowego życia. Odległe krańce ziemi mogą przyciągać, kusić czy nęcić jeszcze z tysiąca innych powodów, a jeden z nich poznajemy w książce Joanny Bator, zatytułowanej „Wyspa Łza”. Tajemniczy zalążek ziemi, czający się pod zagadkową nazwą, przenosi  nas na nieznane terytoria, pośród których bój toczą rzeczywistość i fikcja, sprawnie utkana w myślach nietuzinkowej autorki.

 „Byłam w drodze, ale zupełnie inna podróż przyszła mi do głowy, pokusa nie do odparcia: wybrać się w podróż bezinteresowną i dziką, w opowieść nieoswojoną.”

źródło

 Joanna Bator, zaczytując się w historiach ludzi zaginionych, natrafia na postać Sandry Valentine. Owa kobieta, podczas pobytu na Sri Lance, zapadła się pod ziemię nie pozostawiając po sobie żadnego śladu. Brak ciała wyklucza potwierdzenie zgonu, zaś zerowy odzew z jej strony skłania do rozmyślań nad ewentualną śmiercią kobiety. Nikt jednak nie ma pewności, cóż takiego się z nią stało. Niewyjaśniona sytuacja nie pozwala Joannie Bator przejść obok obojętnie, toteż pewnego dnia postanawia wyruszyć na poszukiwania tej, która jakby rozpłynęła się w powietrzu. Przed naszą bohaterką otworem stoi Wyspa Łza – Sri Lanka wraz ze swoją magiczną kulturą, paletą różnorodnych barw i ludźmi, tak tajemniczymi, że trudno o nich nie wspomnieć. Co ją tam czeka? Czy natknie się na trop Sandry Valentine? Cóż takiego odkryje i jak ta podróż wpłynie na jej życie?

 „Wyspa łza” to owoc autentycznej wyprawy Joanny Bator do wspomnianego już wcześniej miejsca. Kobieta, u boku Adama Golca – fotografa, poszukuje zaginionej kobiety, przeczesując nieznane jej dotąd zalążki magicznej ziemi. Ta nietypowa podróż, bogata w mniejsze czy większe chwile uniesienia, jest tak oryginalna, że trudno opisać ją w paru słowach, bo by móc odczuć jej klimat, trzeba go po prostu doświadczyć.

Owa powieść to relacja szczegółowo opisująca kolorowy, egzotyczny świat. Oryginalna flora, fauna czy oryginalni mieszkańcy, bo tutaj wszystko ma swoje przypisane miejsce i swoją historię – mniej, lub też i bardziej prawdziwą. Magia, to właśnie ona stale zatacza koło i co chwilę przenika wnętrze Joanny na tyle, by pozostawić ją w szoku, bo ludzie tam czasami są czymś więcej, niż po prostu ludźmi.

 „Był bosy, a jego szerokie hobbicie stopy o brązowych paznokciach wyglądały, jakby nigdy nie nosił butów, kępki włosów na paluchach przypominały niedźwiedzią sierść. Nie należał do tej epoki, stworzyła go pajęcza mgła i przybył z czasów, kiedy w lasach Wyspy Łzy przodkowie czarownika z Negombo rzucali uroki o takiej sile, że morze występowało z brzegów…”

Jak wygląda Wielkanoc w tym egzotycznym rejonie świata? Jak miejscowa ludność otwiera bramy do świata duchów? Kim jest Itako? Choć zewnętrznych wrażeń tutaj sporo, to jednak czytelnikowi przez cały czas towarzyszy ekspresja uczuć autorki. Skupia się ona bowiem w większej mierze na tym, co tkwi w głębi jej wnętrza, na samym jego dnie. Analizuje, porównuje, snuje refleksje… Książka ma więc wymiar emocjonalnego monologu, wzbogaconego w nieustanne opisy realiów i fikcji.

Język powieści nie jest prosty, bo skłania do głębszych rozważań. „Wyspa łza” to pozycja literacka, którą najlepiej czyta się w zaciszu, by móc zastanowić się nad jej znaczeniem i sensem. Autorka szokuje kontrastami, bo nieraz górnolotne słownictwo, pełne epitetów i wzniosłości, spada na samo dno, by wystrzelić z impetem potocznej, mało urokliwej mowy. „Płyńcie w duszy mej wnętrznościach”, bo za moment spotkacie się z modlitwą „z głową nad kiblem” w „Wielkiej Improwizacji” Joanny. Ten styl, chociaż z pozoru niejednolity, ma swój urok i wyjątkowy wymiar, bo właśnie tak swoją twórczość wyraża pani Bator.

 

„Wyspa łza” to relacja z podróży okryta płaszczem poezji. Pojawia się tutaj wątek sensacyjny i chociaż mogłoby się wydawać, że nadaje książce sens, niknie w cieniu emocji, jakich dostarcza otoczenie i magiczny, nieznany ląd. To, co wyraźnie dominuje to opisy, obrazowe malowanie świata słowem, by kreować w wyobraźni czytelnika barwy i postaci tak żywe, jak gdyby żyły tuż obok niego.

Joanna Bator nie odwiedziła wyspy sama, toteż owa książka nie jest wyłącznie jej dziełem. Jego istotnym i klimatycznym elementem są zdjęcia, które w trakcie wyprawy zostały wykonane przez Adama Golca, jej towarzysza. Nie warto o tym zapominać, bo pasjonaci fotografii mogą zauważyć w nich kawał dobrej roboty.

 

„Wyspa łza” to nie książka dla każdego. Polecam ją wielbicielom stylu pani Joanny i fanom oryginalnych treści, którzy szukają w literaturze głębokich refleksji i towarzyszących im emocji. Ci, którzy spodziewają się kryminalnych zagadek, pędu akcji i grozy – mogą czuć spory niedosyt. Choć momentami streszczenie książki może to sugerować, to nie jest typ powieści kryminalnej, w której odkrywamy przerażające wydarzenia by dotrzeć do zaginionej osoby. Ta podróż, u boku Joanny Bator, to literatura inna niż wszystkie, z którymi miałam dotychczas styczność. Ciekawe doświadczenie, a przecież takie doznania rozwijają każdego czytelnika i warto po nie sięgać. Czy Sandra Valentine zostanie odnaleziona? Jak wiele nowego w życie pani Bator wniesie tak książka, a jak wiele w Wasze? Jak wygląda podróż przez nieznany ląd i w głąb samego siebie?

 „Popadłam w symboliczną bezdomność, wymsknęłam się z systemu, co jednocześnie skazało mnie na wykorzenienie i dało wolność, do której musiałam dorosnąć.”

 moja ocena: 4/6

wydawnictwo: Znak

data wydania: 14 stycznia 2015

liczba stron: 304

 Za książkę bardzo serdecznie dziękuję wydawnictwu Znak.